પુરીના લુવા બનાવતાં – એક અવલોકન

     અમારે ઘેર એક બર્થ- ડે પાર્ટી હમણાં ઉજવી. ઘણાં બધાં મહેમાન આવવાનાં હતાં. કામ પણ ઘણું બધું હતું. બધાં કામે લાગી ગયાં હતાં. સાથે કામ કરવાનો ઉત્સાહ હતો. ઘર સુંદર દેખાય, રસોઈ સારી બને તેવી શુભેચ્છા હતી.

     ઘણી બધી પુરીઓ બનાવવાની હતી.  ત્યાં મને એક કામ સોંપવામાં આવ્યું. પુરીની કણેકમાંથી લુવા બનાવવાના હતા. આપણે તો મંડી પડ્યા.

     પણ મારું મન નવરું પડે એટલે અવનવા વીચાર આવે!  આ લુવા મુળ તો ઘઉં જ ને?  તેમાંથી રોટલી અને ખાખરા બને, અને ભાખરી પણ બને.  શીરો, લાપશી અને લાડુ પણ બને! બ્રેડ, ટોસ્ટ, કુકી, નુડલ, મેક્રોની, પસ્તા, પીતા, વોફલ, પેનકેક …… કેટકેટલી વાનગીઓ બને? સૌના રુપ નોખાં. દરેકનો સ્વાદ અલગ.

    બધો આધાર બનાવવાની રીત ઉપર હોય છે.  તેમાં બીજાં ઘટકો કેટલાં, કયાં અને કઈ રીતે ઉમેરીએ; બનાવવાની પદ્ધતી શી છે, તેના આધારે તેના રુપ અને સ્વાદ નીખરતા હોય છે .

———————————

    આપણને બનાવવામાં આવ્યા હતા, એક નવજાત શીશુના રુપે. દુનીયાના કોઈ ભાગમાં જન્મેલું માનવબાળ બીજા માનવબાળ કરતાં ખાસ જુદું હોતું નથી. રંગ, આકાર કે વજનમાં થોડો ફેર હોય એટલું જ. ઘઉં પણ કેટકેટલી જાતના નથી હોતા? એ શીશુની કોઈ ભાશા કે ધર્મ નથી હોતા. એને કોઈ પુર્વગ્રહો કે માન્યતાઓ નથી હોતાં. એને પોતાનું નામ પણ આવડતું નથી. તે માત્ર પોતાની માતાના સ્પર્શને જાણે છે, નવ માસના સહવાસે.

    બધો આધાર તેના ઉછેર પર હોય છે. આપણું બાળક શું બને તેની આપણને બહુ જ ચીંતા હોય છે. આપણે તેને નામ આપીએ છીએ; ધર્મ આપીએ છીએ; માન્યતાઓ અને પુર્વગ્રહો આપીએ છીએ. પછી તે બાળક હીન્દુ, મુસલમાન કે ખ્રીસ્તી બને છે. ઉચ્ચ કે નીચ જ્ઞાતીનું બને છે. અને જીવનભર આ જાતજાતના મહોરાં પહેરી તે વીચર્યા કરે છે; વીજેતા કે ગુલામ બને છે; વીદ્વાન કે જોકર બને છે; યુદ્ધો લડે છે; હારે છે, જીતે છે. 

    તે કાંઈક બને છે. 

    તે માત્ર માણસ  રહેતું નથી.