ચાનું ઉકળવું – એક અવલોકન

     હું ચા ઉકાળવાની તૈયારી કરી રહ્યો છું. તપેલીમાં ઠંડું અને શાંત પાણી રાખી એને સ્ટવ ઉપર મુકી છે. હું સ્ટવની સ્વીચ ચાલું કરું છું. બળબળતી ગરમી શરુ થઈ જાય છે. પાણીમાં બધી સામગ્રી એક પછી એક ઉમેરાતી જાય છે.

    ચા બનવાની પ્રક્રીયા ચાલુ.

     અને એક ધીમો રવ એ મીશ્રણમાંથી પ્રગટે છે – એક નાદ – પાણીના ઠંડાગાર હોવાપણામાં જાગેલા એક નુતન વીપ્લવનો નીનાદ.

      કોઈ અજાણી શક્તીએ શરુ કરેલો ઉર્જાનો સ્રોત એ મીશ્રણને વલોવી નાંખે છે. એના અણુએ અણુમાં એ ઉર્જા ફરી વળે છે. એના પ્રત્યેક ઈલેક્ટ્રોન આ નવી ઉર્જાથી ઉશ્કેરાઈ વધારે અને વધારે ગતીથી ચગડોળાવા માંડે છે. આખો અણુ થરથરી ઉઠે છે, ઉત્તેજીત થઈ ઉઠે છે. બાજુના અણુ સાથે અથડાતો કુટાતો, ફંગોળાતો તપેલીમાં ઉપરથી નીચે અને નીચેથી ઉપર ગતી કરતો થઈ જાય છે.

     પાણીનો એ શાંત જથ્થો એક વીપ્લવમાં, એક ઉષ્ણાતીઉષ્ણ ઝંઝાવાતમાં પરીવર્તન પામે છે. અને એ ઉર્જાનો એક નાનકડો હીસ્સો સપાટી પરની હવાને થથરાવી નાંખે છે. આ છે એ નાદનું મુળ ઉદભવસ્થાન. ધીમો રવ છે; નાનકડો સુસવાટો છે. પણ અંદર ચાલી રહેલા પ્રચંડ મંથનને એ વાચા આપે છે.

     હવે છેવટની ઘડી આવી ગઈ છે. નીચેથી ઉભરી આવતા, વરાળ બની ગયેલા, લાખો અને કરોડો કણોને પાણીની સપાટી પોતાની અંદર સમાવી નથી શકતી. ઉભરો આવતાં પાણી ચા બનીને નવો જન્મ, નવું રુપ, નવો રંગ, નવો રસ ધારણ કરે છે. એનું પાણી-પણું હવે ચા-પણું બની, મારા, તમારા, કોઈ પણ ચા-પ્રેમી માનવના હોવાપણાને ઉત્તેજીત કરવાની ક્ષમતા ધરાવતું થઈ જાય છે.

    અને લો !

    આપણા મનના પ્રવાહો ભુત અને ભવીષ્યના અનુભવોની અને પોતે કરેલા એના અર્થઘટનની માયાજાળમાં ફસાઈને, આવા જ નાના મોટા રવ સતત કરતા રહે છે. એ આત્મસંવાદ સતત ચાલતો જ રહે છે. નીદ્રામાં કે જાગતાં પણ એ સારાં માઠાં સપનાં પણ સરજતો રહે છે. એના થકી આપણા હોવાપણામાં વીપ્લવો ઉભા થતા જ રહે છે. કઈ ઉર્જા એમને આકાર આપે છે તેની ઉપર આ પ્રવાહોનો આધાર રહે છે. જીવન સંઘર્ષમાં આવી જાણી, અજાણી, માનીતી, અણમાનીતી અનેક ઉર્જાઓ માંગ્યા વીના જ, કોઈ સ્વીચ ચાલુ કર્યા વીના જ આવતી રહેવાની છે.

    જીવનના ઉકળવાનો બીજો કોઈ વીકલ્પ નથી. એ તો ઉકળવાનું જ. આપણું જીવન સરસ મજાની ચા બનશે કે કાલકુટ વીષ – સમાજમાં આનંદ અને સુખનો વ્યાપ કરશે કે ક્લેશ અને દુખનો – એનો આધાર આપણે એ સમગ્ર પ્રક્રીયામાં કઈ સામગ્રી ઉમેરતાં રહીએ છીએ એની ઉપર હોય છે.

    ચાલો! આપણા જીવનને સરસ મજાની ‘ગુજરાતી’ મસાલા ચા બનાવીએ.