પરીવર્તન- 9 : આર્બોરેટમ

 

 

ડલાસ આર્બોરેટમ

 

    ગઈકાલે મારા દીકરાની સાથે ડલાસના વ્હાઈટ રોક તળાવના કાંઠે આવેલા આર્બોરેટમની (વનસ્પતી સંગ્રહાલય?) મુલાકાતે ગયો હતો. મન પ્રસન્ન થઈ ગયું. વસંતના આગમનની સાથે જ વનસ્પતી સંપદા મહોરી ઉઠી હતી. એક જ મહીના પહેલાં જે વૃક્ષો સાવ બોડાં અને શુષ્ક હતાં, તે નવપલ્લવીત બની ગયાં હતાં. સર્વત્ર લીલોતરીનું સુભગ અને મનને શાતા આપતું સામ્રાજ્ય છવાઈ ગયું હતું. વાતાવરણમાં ન તો શીયાળાની હાડ થીજાવી દે તેવી ઠંડી હતી કે, પસીને રેબ ઝેબ કરી દે તેવી ગરમી.

    આ ખુશનુમા વાતાવરણમાં જાતજાતના અને ભાતભાતનાં ફુલો ખીલી ઉઠ્યાં હતાં. જ્યાં જુઓ ત્યાં રંગોની સૃષ્ટી ખડી થઈ ગઈ હતી. ભમરા ગુંજન કરતા ફુલોનો મીષ્ટ રસ પીવા ઉડી રહ્યા હતા. લીલા છમ્મ ઘાસની વચ્ચે ક્યાંક ક્યાંક રતુમડી, દાણાદાર માટીના નાનકડા ઢગલા કીડીઓની સેના ફરીથી કામગરી બની ગયાની સાક્ષી પુરતા હતા. મનના બધા દ્વેષ અને ક્લેષ ઓસરી ગયા હતા.

     આવા મધુર માહોલમાં રોમન બગીચાના એક બાંકડા પર પોરો ખાવા અમે બેઠા. બે હજાર વર્ષ પહેલાંની, રોમન સંસ્કૃતીની પ્રતીકૃતી જેવો માહોલ હતો. બાજુના એક ક્યારામાં પીળાં અઝેરીયા મંદ સમીરમાં ઝુમી રહ્યાં હતાં. એક મહીના પહેલાં તો એની ઉપર કેવળ સુકી ડાળીઓ જ હતી. એક ભમરો ત્યાં આવી પહોંચ્યો અને ફુલે ફુલે ફરી રસ પીવા લાગ્યો. સાવ સાદા પાણીમાંથી અઝેરીયાએ એ રસ બનાવ્યો હતો. હવે ભમરો એમાંથી મધ બનાવશે. એવા જ કોઈ ભમરાએ બનાવેલું મધ હું વાપરીશ અને મુખમાં મીઠાશ વ્યાપી જશે.

      અને એટલામાં જ આ શાંત માહોલમાં ખલેલ પાડતી, કોલાહલ કરતી, શાળાના બાળકોની વાનરસેના ત્યાં આવી પહોંચી. શોરબકોર મચી ગયો. શીક્ષીકાએ બાળકોને રોમ, રોમન સંસ્કૃતી અને રોમન બગીચા વીશે જ્ઞાન આપતું નાનકડું પ્રવચન કર્યું; ફોટા પડ્યા અને એ લશ્કર વીદાય થઈ ગયું. ફરી પાછી શાંતી સ્થપાણી.

    અને મન વીચારે ચઢી ગયું.

    એ રોમન સંસ્કૃતી પણ ન રહી. આ આર્બોરેટમ પણ નહીં રહે. આ વસંત પણ નહીં રહે. , એ ભમરો પણ વીદાય થઈ જશે. એ અઝેરીયા પણ એક બે દીવસમાં કરમાઈને ધુળ ભેગાં થઈ જશે. એ વાનરસેના બીજી કોઈ મસ્તીમાં પ્રવૃત્ત થશે. અમે પણ પાંચ મીનીટમાં ઉઠીને બાજુમાં આવેલા એક બીજા બગીચા તરફ પ્રયાણ કરીશું. બાંકડો ફરી સુનો પડી જશે. સાંજ પડશે અને આ બધો નજારો રાતની કાળી ચાદર ઓઢીને પોઢી જશે. અમે પણ અમારા થાનકે પાછા પહોંચી જઈશું.

    સતત પરીવર્તન. સતત બદલાવ, સતત બદલાતા કણ કણ ..

   અને  ટેનીસનની મને બહુ ગમતી કવીતા ગણગણાવા લાગી – 

There rolls the deep, where grew the tree
O! earth what changes hast thou seen?
There where the long street rolls hath been
The Stillness of the central sea.

– Tennyson