રીવર્સ ગીયર – એક અવલોકન

     પાર્કિંગમાં ગાડી ઘેરાયેલી પડી છે. બન્ને બાજુએ ગાડીઓની હારની હાર ખડી છે. બહુ સાચવીને, ઈંચ ઈંચ કરીને, ગાડી રીવર્સ ગીયરમાં પાછળ સરકતી જાય છે. જેમ જેમ પાછળનું દૃષ્ય વધારે સ્પષ્ટ થતું જાય છે; તેમ તેમ ગાડી સરકતી અને વળતી જાય છે. અથડામણ બિલકુલ ટાળવાની છે; કોઈ દુર્ઘટના હરગિજ ન થવી જોઈએ.

     અને લો! હવે એ સાણસા વ્યૂહમાંથી ગાડી સાંગોપાંગ, અણીશુદ્ધ બહાર આવી ગઈ. હવે આગળ, પાછળ, ડાબી, જમણી બાજુનું ચિત્ર બરાબર સાફ દેખાય છે. કોઈ અંતરાય કે મૂંઝવણ હવે નથી. હવે ગાડી પૂરપાટ આગળ ધપશે.

…

      અરેરે! જીવનમાં પાછા પડવાની વેળા આવી પડે; ત્યારે આમ જ બનતું હોત તો? પણ ના! ત્યાં તો શતમુખ વિનિપાત જ કેમ થતો હોય છે?

ध्यायतो विषयान्पुंसः सङ्गस्तेषूपजायते ।
सङ्गात्संजायते कामः कामात्क्रोधोऽभिजायते ॥६२॥

क्रोधाद्भवति संमोहः संमोहात्स्मृतिविभ्रमः ।
स्मृतिभ्रंशाद् बुद्धिनाशो बुद्धिनाशात्प्रणश्यति ॥६३॥

ગીતાવાક્યોની એક સરસ વેબ સાઈટ

      ગાડી ચલાવવામાં અને જીવન ગુજારવામાં ઘણો ફરક છે. ગાડી ચલાવતી વખતે આપણે પૂર્ણ રીતે વર્તમાન પરિસ્થિતિનો તાગ કાઢતા રહીએ છીએ. આપણે પૂર્ણ રીતે સભાન હોઈએ છીએ. સેકન્ડના નાનકડા ભાગમાં પણ ગાડી ક્યાં, કેટલી વાળવાની છે; કે કેટલી ઝડપની જરૂર છે; અથવા કેટલી બ્રેક લગાડવાની જરૂર છે, તેનો નિર્ણય આપણે તરત લઈ શકીએ છીએ.

     અને જીવનમાં? જેના વિશે કશું કરી શકાય તેમ નથી એવા ભૂતકાળ પર, અથવા જેની કશી જાણ થઈ શકે તેમ હોતું નથી, તેવા ભવિષ્ય પર જ આપણું સમગ્ર ધ્યાન સતત કેન્દ્રિત હોય છે. આપણે વર્તમાન તરફ સાવ બેભાન હોઈએ છીએ. કાં તો બહુ ઉતાવળિયા, ખોટા નિર્ણયો લેતા હોઈએ છીએ, અથવા બહુ ગણતરીઓ ગણ્યે રાખતાં મોખરાની પળ ચૂકી જતા હોઈએ છીએ.

આપણે ગાડી ચલાવવાની કળામાં
નિપૂણ છીએ;
પણ
જીવન જીવવાની કળામાં
સાવ ભોટ જ.