પિરામીડોના દેશમાં, ભાગ-૧ કેરોમાં ઉતરાણ

     ઘરની સામે દેખાતાં મકાનોનાં પિરામીડ આકારનાં છાપરાં જોઈને આ શિર્ષક હેઠળ એક લેખમાળા શરૂ કરી હતી. આશય હતો અમેરિકન જુસ્સાને આલેખવાનો. પણ એની શરૂઆત કરી હતી – અમેરિકન વાતને ઇજિપ્તના ભૂતકાળની ઉપમા આપીને.

        આ પીરામીડોની નીચે રહેતો અમેરીકી જણ એક નુતન ‘ફેરો’ છે. તે સાવ સાદો માણસ – એક કારીગર પણ હોઈ શકે છે. પેલા મહાનુભાવ મમીની સરખામણી આ જણની સાથે કરવાનું મને ગમે છે. ઓલ્યા ‘ફેરો’ને જે સુખ અને સાહ્યબી કદી ન મળ્યાં હોય તેવાં સુખ અને સાહ્યબી અહીં માના પેટમાં હોય ત્યારથી મળે છે.

      અને મમીની જેમ એ પણ સામાન્યતઃ નીર્જીવ છે! અહીં પણ ડોલર કમાવા અને જલસા કરવા; એ જીવનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય હોય છે.

એ પહેલો લેખ આ રહ્યો.

       પણ આજની આ વાત તો   મારી ઇજિપ્તની સીધી મુલાકાત સબબે છે. આ વખતની દેશયાત્રા પહેલાં કેરોની મુલાકાત લેવાઈ ગઈ –  આભાર નેટ વેપારી મુર્તઝા પટેલનો – એ કેરો નિવાસી ન હોત તો મેં સ્વપ્નેય કેરોની મુલાકાત લેવાનું ન વિચાર્યું હોત. આ રહ્યો એનો બલોગડો.  જો કે, આ જ સમય ગાળામાં અમદાવાદમાં એના ધર્મગુરૂની આશિષ લેવાનો લ્હાવો તેને મળવાને કારણે અમે કેરોમાં મળી ન શક્યા.  પણ ભારત બહારની કમ સે કમ એક સંસ્કૃતિને નજર હેઠળ કાઢી નાંખવાનો અભરખો પૂરો તો થયો જ. મારા દિકરા વિહંગે આ જોખમી સફરનું સઘળું આયોજન કરી આપ્યું હતું. અને એના કારણે પાંચ દિવસની આ સફર કોઈ તકલીફ વગર, નિર્વિઘ્ને અને અત્યંત આનંદ પૂર્વક પતાવી/ માણી શક્યો.

     આજનો આ લેખ પહેલા દિવસની ચપટીક વ્યથા કથા સાથે…

————————–

સાંજના ટાણે પ્લેન કેરોના એરપોર્ટ પર લાંગર્યું એ પહેલાં તે સુએઝ કેનાલ પરથી પસાર થયું હતું. આ આધુનિક ઐતિહાસિક સ્થળની હું મુલાકાત લેવાનો ન હોઈ, પ્લેનમાંથી જ એનું અવલોકન કરીને સંતોષ માન્યો.

     બ્રિટીશ શાહીવાદ જ્યારે ઢોલ પીટી પીટીને જગત ભરમાં ગાજતો હતો; ત્યારે પૂરબિયા દેશોને લૂંટવાનો આ રાજમાર્ગ એની તિજોરીને ભરવાનું એક મહાન સાધન હતો. પણ એની સાથે ભારતની આઝાદીના ઉષાકાળમાં પશ્ચિમી દેશો પાસેથી જ્ઞાન અને સમૃદ્ધિના રસ્તા ગોતનારાઓને માટેના રાજમાર્ગનો પણ એ એક ભાગ હતો; તે આપણે વીસરી ન શકીએ.

      ખેર, બન્ને બાજુએ નકરા રણથી ઘેરાયેલી એ નહેર જોઈ નાઈલ કાંઠો પણ આવો તો નહીં હોય ને; એવી ચપટીક નીરાશા પણ ઉપજી. કેરો ઢૂંકડું આવ્યું ત્યારે તો અંધારું થઈ ગયું હતું; અને નાઈલ દર્શનની ઉત્સુકતા બીજા દિવસ પર રોકી રાખવી પડી. કેરો એરપોર્ટ સુએઝ કેનાલ અને નાઈલની વચ્ચે હોવાના કારણે પ્લેનમાંથી  નાઈલ દર્શન આમેય શક્ય ન જ હતું.

     એરપોર્ટ ઉતરતાંજ દુઃખદ અનુભવોની આશંકાને સ્થાને એક સુખદ અનુભવ થયો. મારી માસે ઇજિપ્શીયન વિસા ન હતો. મુર્તુઝાએ આ માટે સધિયારો આપેલો હતો કે, એરપોર્ટ પરથી જ કોઈ અગવડ વિના તે મળી જશે. આથી મૂળાના પતીકા જેવા ૬૦/- ડોલર ખર્ચી અમેરિકામાંથી આગોતરો વિસા મેળવ્યો ન હતો. વિસા મેળવવાની નાનકડી હાટડીવાળા ઓફિસરે(!) ૧૫/- $ માંગ્યા. કોઈ ફોર્મ ભરવાનું નહીં કે ફોટો પણ નહીં. રકમ ચૂકવતાં ફટ્ટાક કરતાં વિસાનું સ્ટિકર પાસપોર્ટમાં ચોંટાડી દીધું. એ હાટડીમાંથી જ એક ડોલરના છ ઇજિપ્શિયન પાઉન્ડ લેખે ચલણ પણ મળી ગયું. પાંચનો આપણો શુકનિયાળ આંક અહીં શૂન્ય બરાબર છે – એ  કેવળ જ્ઞાન પાંચ પાઉન્ડની નોટ હાથમાં ઝાલતાં થયું!

     સામાન કોઈ ભલા જણે ઉતારી જ આપ્યો હતો – અલબત્ત એ માટે ૨૦/- પાઉન્ડની બક્ષીશ  કચવાતા  મને એને આપવી પડી હતી; એ અલગ વાત છે!  સાથે જ બક્ષીશની માંગણી હવેના પાંચ દિવસ,  ડગલે ને પગલે થતી રહેવાની જ છે; એ વીકીટ્રાવેલની ટીપ યાદ પણ આવી ગઈ!  આમ કોઈ રોકટોક વગર મેં એરપોર્ટ બહાર પગ મૂક્યો. બહાર હોટલનો ટેક્સીવાળો મારા નામનું બેનર ઝાલીને મારા સ્વાગત માટે તૈયાર જ ઊભો હતો.

            રસ્તામાં ભારતના જ કોઈ શહેરમાંથી પસાર થતો હોઉં, એવી અનુભૂતિ થતી રહી – સિવાય કે, વાહનોની નમ્બર પ્લેટો.

            નાઈલનો વિશાળ કાંઠો અલપ ઝલપ જોયો, ન જોયો અને કેરોના રસ્તા ખૂંદતાં ખૂંદતાં ટેક્સી  ગિઝા વિસ્તારમાં આવેલી હોટલ પાસે આવી પહોંચી. વિહંગનો આ ટેક્સી અને હોટલની આગોતરી સગવડ કરી આપવા માટે આભાર માનતાં ફોર સ્ટાર કક્ષાની એ હોટલમાં શાંતિથી સૂતો ત્યારે કેરોમાં પહેલો દિવસ કેવો જશે; એ બધી આશંકાઓ પર પાણી ફરી વળ્યું.

ભાગ-૨ માટે રાહ જુઓ.