એના નખ – લતા હિરાણી

એને મળ્યો છે
લાંબા, તીણા
નખનો વૈભવ
– લતા હિરાણી

      ઘણા વખત પછી એક કવિતા વાંચી અને અંત સુધી પહોંચતાં પહોંચતાંમાં તો બહુ જ ગમી ગઈ. અહીં ટાંકી દીધી. આખી કવિતા આ રહી.

આ ચિત્ર પર ક્લિક કરી વાંચો.

અને તરત યાદ આવી ગઈ ગુરૂદેવ રવીન્દ્રનાથ ટાગોરની ‘ગીતાંજલિ’ ની  એ અદભૂત કવિતા ….

`Prisoner, tell me, who was it that bound you?’ 

`Prisoner, tell me, who was it that wrought this unbreakable chain?’ 

આ રહી એ કવિતા – એ દર્શન

આ ચિત્ર પર ક્લિક કરો

અને આ વિડિયો પણ માણો…

અને હવે અવલોકન કાળ….

આપણને શાસ્રો, ગુરૂઓ, ગીતાવાક્યો આ પોકારી પોકારીને કહે છે ……

આપણા મનની ગુલામીથી આઝાદ બનો.

પણ આપણે નખ વધારવામાંથી,  જગતને જડબેસલાક જંજીરોમાં કેદ કરવાના ખ્વાબોમાંથી જાગીએ ત્યારે ને?

અને…

ચપટીક જાગીએ
ત્યારે જ ખબર પડે છે કે,
આપણે કેટલા ગુલામ બની ગયા છીએ !

જગન્નાથનો રથ

રથ કહે છે ,” હું દેવ છું.”

પથ કહે છે ,” હું દેવ છું.”

મૂર્તિ કહે છે ,” હું દેવ છું.”

અને અંતર્યામી હસે છે.

– રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર

સહજ ભાવ

‘ગદ્યસૂર’ પર ઘણાં ‘અવલોકનો’ લખ્યાં. એ બધાંની વ્યર્થતા સમજાયા છતાં.

– વાણી વિલાસ – મનના ઊભરાનો નિકાલ.

એ માનસિક સમજથી  વ્યર્થ ‘હાલોકન’ પણ કર્યું.

પણ સહજ ભાવ ન આવ્યો તે ન જ આવ્યો!

એ કેવો હોય?

આવો…

        ” મારા હૃદયે આજ એના દ્વાર કોણ જાણે કેવી રીતે એકદમ ઉઘાડી નાખ્યા અને જગતના લોકને એકબીજા સાથે ભેટતા અંદર ઘસી જવા દીધા ! “    ત્યારે તે કંઈ કાવ્યની અતિશયોક્તિ ન હતી .ઉલટું મને થયેલી લાગણી સંપૂર્ણ રીતે દર્શાવવાને શબ્દો જ મને જડતા ન હતા

– ગુરૂદેવ રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર

આખો , મનનીય લેખ એમના જ શબ્દોમાં – ‘નીરવના બ્લોગ’ પર …

ભિક્ષુક – શૈલેશ પરીખ

ગામડાને રસ્તે, માંગતો હું ભિક્ષા દ્વારે દ્વારે.
જોયો તારો ભવ્ય સ્વપ્નશો સુવર્ણ રથ દૂર, સુદૂરે
ને વિચારી રહ્યો હું કે આ રાજાધિરાજ ક્યાં વિચરે?

મારી દુર્દશાના અંતની મને આશા બંધાઇ,
થયું કે આજે મળશે વણમાંગી સોગાદો ને વેરાશે
ચોમેર ધૂળમાં અમૂલ્ય સંપત્તિ.

રથ ઊભો, ઊતર્યો તું હસતો ને જોતો મારી સામે.
લાગ્યું કે આવી રહ્યું છે સદ્-ભાગ્ય મારી સામે,
ને એકાએક તેં ફેલાવ્યો તારો જમણો હાથ,
’મને આપવા શું છે તારી પાસે?’

અરે, આ તે કેવો રાજવી વ્યંગ કે વિનોદ?
માંગવી ભિક્ષા ભિક્ષુક પાસે?
હતો હું આકુળ વ્યાકુળ ને બેબાકળો,
ધીરેથી મારા થેલામાંથી એક ઝીણો કણ કાઢીને તને આપતો.

દિનાન્તે જ્યારે ખાલી કર્યો મેં મારો થેલો
થયું આશ્ચર્ય અપાર જોઇને ઢગલામાં ઝીણો સોનાનો દાણો,
વ્યર્થ આંસું હું સારી રહ્યો,
તને આખો થેલો મેં કેમ ન દીધો?

– શૈલેશ પરીખ

#  રવીન્દ્રનાથ ઠાકુરની રચના

પ્રાણ – રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર / નગીનદાસ પારેખ

           આ મારા શરીરની શિરાએ શિરામાં જે પ્રાણ તરંગમાલા દિનરાત દોડ્યાં કરે છે, તે જ પ્રાણ વિશ્વ દિગ્વિજય કરવા ધસી રહ્યો છે, તે જ પ્રાણ અપૂર્વ છંદથી, તાલથી અને લયથી બ્રહ્માંડમાં નાચી રહ્યો છે.
          તે જ પ્રાણ ચુપચાપ વસુધાની માટીના પ્રત્યેક રોમકૂપે લાખ લાખ તૃણોમાં હર્ષથી સંચરે છે, અને પલ્લવમાં અને પુષ્પમાં વિકસે છે.
            તે જ પ્રાણ વર્ષે વર્ષે વિશ્વવ્યાપી જન્મ મૃત્યુના સમુદ્ર રૂપી પારણામાં અનંત ભરતી ઓટ રૂપે ઝૂલી રહ્યો છે.
            તે જ અનંત પ્રાણ મારા અંગે અંગને મહિમાવાન બનાવી રહ્યો છે, એ હું અનુભવું છું. અને તે યુગ યુગાન્તનું વિરાટ સ્પન્દન આજે મારી નાડીમાં નૃત્ય કરી રહ્યું છે.

– નગીનદાસ પારેખ
મૂળ લેખક – રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર ( ગીતાંજલિ)

જ્યારે અંતરની વાણી સંભળાવા માંડે ત્યારે આવા અનુભવો સહજ બની રહે છે. આ જ છે પ્રભુ સાથે રાસલીલા.

ઝંઝાવાતી રાત્રે – શૈલેશ પારેખ, Shailesh Parekh, Rabindranath Tagore

મિત્ર, આ ઝંઝાવાતી રાત્રે તું પ્રેમ મિલન માટે નીકળ્યો છું?
આકાશેથી અવાજ આવતો નિરાશ નિઃશ્વાસનો.

આજે રાત્રે મને ઊંઘ નથી આવતી,
વારે વારે બારણું ખોલીને બહાર અંધકારમાં જોઇ રહું છું.

બંદી – શૈલેશ પારેખ

‘બંદી, કહે મને, બાંધ્યો છે કોણે તને?’

ગીતાંજલિ -2 – રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર

તેં મને અનંત કરી અલગારી,તારી લીલાની બલિહારી.

Beggar

I had gone a-begging from door to door in the village path,
when thy golden chariot appeared in the distance